AYLANA - Oyoqlarning sport anjomi yoki uning bir qismi ustidan aylana shaklidagi harakati, anjomga tegmasdan va boshlang'ich holatiga qaytmasdan ketma-ket ikkita tebranishdan iborat.
BIRIKMA - Murakkab ikki yoki undan ortiq elementlarning birgalikda bajariladigan birikmasidir. Bunda bir elementning bajarilishi odatda boshqa elementning bajarilishini qiyinlashtiradi.
BURCHAK - Tekis oyoqlar tanaga to‘g‘ri burchak ostida joylashganda osilgan yoki qo‘llab-quvvatlanadigan holat.
EGILGAN - Tananing son bo‘g‘imlariga maksimal egilgan holati.
ELEMENT - Mashq (kombinatsiya)ning tarkibiy qismidir. Muayyan strukturaning boshlanishi, asosi va oxiriga ega bo‘lgan harakat.
ERKIN MASHQ - Gimnastika elementlari bo‘lgan kuch, egiluvchanlik va balans bilan uyg‘unlashgan akrobatik sakrashlardan iborat mashq. Ularni sportchi 12x12 metr o‘lchamdagi gilamda bajaradi. Gimnastikachilar gilami jun yoki sintetik mato bilan qoplangan bo‘ladi. Unda turli xil harakatlar, raqs elementlari, qo‘llar va oyoqlar bilan aylanalar, statik pozitsiyalar, salto va kombinatsiyalar bajariladi. Ayollar chiqishi maxsus tanlangan musiqa sadolari ostida ijro etiladi va ularning chiqishi maksimal 90 soniya davom etishi mumkin, erkaklar chiqishining ijro muddati 70 soniyadan oshmasligi kerak.
FLICK-FLYAK (FLYAK) - Ikki bosqichidan iborat bo‘lgan uchishdan iborat yuqoriga va orqaga sakrash.
GIMNASTIKACHILAR CHIQISHLARINI BAHOLASH - Gimnastikada mashq – murakkablik, kompozitsiya (tarkibi) va uning bajarilishi 10 ballik tizimda baholanadi. Qiyinchilikni baholash uchun barcha ma’lum, eng tez-tez bajariladigan elementlar va ularning kombinatsiyalari “Musobaqa qoidalari”ning maxsus jadvalida A, B, C, D va E guruhlariga bo‘lingan. “Murakkablik formulasi” - mashqdagi har bir qiyinchilik elementlari soni – erkaklar uchun – 1D + 2C + 2B + 4A, ayollar uchun – 1D + 2C + 2B + 1A bo‘lishi kerak. Agar “Formula”ga rioya qilinsa, erkaklar mashqlari 8,6, ayollar esa 9,0 ball bilan baholanadi.
GURUHLASH - Tizzaga maksimal darajada egilgan tananing holati.
HAKAMLARNING IKKI GURUHI - Ular gimnastikachilarning tayanib sakrashdan tashqari barcha chiqishlarini baholaydilar. Ikki hakamdan iborat A jamoasi qiyinchilik va tarkibni baholaydi, 2-6 nafar hakamlardan iborat B guruhi ijro sifatini belgilaydi. B brigadasining har bir hakami xatolar sonini va ularning darajasini mustaqil ravishda belgilaydi.
HALQALAR - Bu anjomda bajariladigan mashqda chidamlilik, tebranish va kuch elementlari jam bo‘lib, atletlar halqalarda osilgan yoki qo‘lda turishni o‘z ichiga oladi. Halqalardagi mashqlar kuch bilan bajariladigan turli ko‘tarilishlar, aylanishlar, burilishlar, statik pozitsiyalar – qo‘lda, gorizontal osilgan va tayanishlarni o‘z ichiga oladi.
JAMOAVIY FINAL - Musobaqaning saralash bosqichida eng yaxshi sakkizta jamoa finalga yo‘l oladi.
KATTA AYLANISH - Gimnastika moslamasi yoki tutqich nuqtalari o‘qi atrofida tananing aylana shaklidagi harakati.
KO‘PKURASH - Unda yakkalik bahslardagi eng yaxshi gimnastikachi aniqlanadi. Barcha to‘rt turdagi anjomda bajargandan so‘ng eng yuqori umumiy ball to‘plagan gimnastikachi ayollar o‘rtasida chempion bo‘ladi. Oltita musobaqa natijalariga ko‘ra erkaklar o‘rtasidagi umumiy reyting aniqlanadi.
KO‘TARISH - Tanani osilgan holatdan urg‘u holatiga yoki pastdan yuqoriroq joyga ko‘chirish, ko‘tarish holatidir. Oldinga yoki orqaga burish kuch bilan bajariladi.
KVALIFIKATSIYA - Sport gimnastikachilari jamoaviy final, ko‘pkurash finali va musobaqa finaliga kimlar chiqishini aniqlash uchun kvalifikatsiya (saralash) bahslarida qatnashadilar. Kvalifikatsiyada to‘rtta yoki oltita gimnastlar terma jamoalar tarkibida maydonga chiqishadi. Saralash natijalariga ko‘ra jamoaviy va individual yo‘nalishlar bo‘yicha finalga yo‘l olgan mamlakatlar va gimnastlar aniqlanadi. Jamoada ko‘pkurash bo‘yicha har bir anjomda qatnashadigan gimnastlar soni har xil bo‘ladi. Zamonaviy formatda – 4-3-3 – jamoada to‘rt nafar gimnast, ulardan uchtasi har bir anjomda ishlaydi va uchta ball ham hisobga olinadi.
MASHQLAR (kombinatsiyalar) - Alohida elementlar va birikmalarning yagona yaxlit va kompozitsion jihatdan belgilangan tartibda kombinatsiyasi. Ularda ma’lum bir qiyinchilikning boshlanishi, asosi va oxiri (tushirish) mavjud.
MASHQLAR KETMA-KETLIGINI BAJARISH - Sportchilardan nafas olish va qon aylanish tizimlarining yaxshi ishlashini talab qiladi. Shuning uchun mashg‘ulotlar paytida ularning tanasining holati ham mustahkamlanadi. Har qanday sport turi singari, sport gimnastikasi organizmga katta yuklama berib, jarohatlarga olib kelishi mumkin.
MUSOBAQA HAKAMLIK TIZIMI - Sport gimnastikasi bo‘yicha musobaqalarda erkaklar va ayollarning chiqishlari hakamlar hay’ati tomonidan baholanib, mashqlarning murakkabligi va texnikaning to‘g‘riligi uchun ball qo‘yadilar. Hisoblash qoidalari Xalqaro gimnastika federatsiyasi(FIG) tomonidan belgilanadi.
OLDINGA BURISH - Tananing bir nuqtadan ikkinchisiga yuzga qarab mayatnikka o‘xshash harakati.
OLDINGA EGILISH - Tananing tekis yoki biroz egilgan holati.
ORQAGA TEBRANISH - Tananing bir chekka nuqtadan ikkinchisiga, orqa tomonga qarab mayatnikka o‘xshash harakati.
OSHIB KETISH - Qo‘llarni bo‘shatmasdan bir yoki ikkala qo‘lni bo‘shatmasdan, gimnastika moslamasi ustida bir yoki ikki oyoqning tebranish harakati.
OSILIB TURISH - Yelka-bel chizig‘i tutqich nuqtasi ostidan o‘tadigan tananing holati.
OT - Anjomda bajariladigan mashqlarda qo‘llar tana vaznini qo‘llab-quvvatlagan holda, oyoqlari bir-biriga bog‘langan yoki yoyilgan holda aylana harakatlarni o‘z ichiga olgan mashq. Ot ustidagi mashqlarda bir yoki ikki oyoqli turli xil tebranishlar va aylanalar, bir qo‘lda va otda, bir yoki ikkala qo‘lda qo‘llab-quvvatlanadigan harakatlar bajariladi.
O‘GIRILISH - Tananing gimnastika moslamasi yoki tutqich nuqtalari o‘qi atrofida aylana harakati.
PARALLEL BRUS - Bu anjomda bajariladigan mashqlarda ikkita parallel tutqichlar ustidagi gimnastik elementlari ijro etiladi. Parallel bruslarda mashqlar turli xil ko‘tarilishlar, burilishlar, o‘tishlar, tebranishlar, bir va ikki oyoqli aylanalar, ustunlar ustida va ostida aylanmalar, katta aylanishlar, shuningdek, cheklangan darajada statik pozitsiyalar, gorizontal tayanchlarni o‘z ichiga oladi.
PARVOZ - Ikki qo‘lni bo‘shatish bilan anjomning bir tomonida, yoki to‘xtab turgan joydan osilgan, yoki to‘xtab turgan joyga o‘tish, yoki ayollarning turli balandlikdagi bruslarida ikkala qo‘lni bo‘shatish bilan bajariladigan bir ustundan ikkinchisiga o‘tkazish harakati.
PIRUET - 360 daraja burilish bilan egilib, orqaga salto qilish.
QOIDALARGA KO‘RA TAVSIFLANMAGAN ELEMENTLAR - Ular yirik musobaqalarda bu elementlarni birinchi marta bajargan sport gimnastikachilarning ismlari bilan ataladi. Erkaklar oltikurashning barcha olti turida va ayollarning to‘rt turida ellikdan ortiq bunday elementlar mavjud. Bulardan: “Azaryan”, “Delchev”, “Diomidov”, “Xeyli”, “Xonma”, “Yurchenko”, “Kenmotsu”, “Kovach”, “Lyukin”, “Magyar”, “Shishova”, “Stalder”, “Tkachev”, “Tsukakara” degan elementlar mavjud.
QO‘LLAB-QUVVATLASH - Yelkalar qo‘llab-quvvatlash nuqtalaridan yuqorida joylashgan tananing holati.
SALTO - Qo‘llarda tayanchsiz bosh ustida to‘liq teskari burilish bilan tananing yerga sakrash bilan yakunlanadigan aylanish harakati.
SHPAGAT - Oyoqlari iloji boricha bir-biridan uzoqroqqa yoyilgan, ularning butun yuzasini qo‘llab-quvvatlaydigan o‘tirish holati.
SPORT GIMNASTIKA BO‘YICHA MUSOBAQALARNINING O‘TKAZISH TARTIBI - Bir necha kun davom etadigan eng yirik musobaqalar – Olimpiya o‘yinlari, jahon va qit’a chempionatlari davomida to‘rtta musobaqa bo‘lib o‘tadi: №1(CI) – barcha ishtirokchilar uchun ko‘pkurash bo‘yicha dastlabki (saralash) musobaqalari (mashqlar barcha turlarda bajariladi). Ularning natijalariga ko‘ra keyingi musobaqalarda ishtirokchilar aniqlanadi. №2(CII) – final ko‘pkurash musobaqasi. Ularda 12-36 nafar gimnastikachi va ayol gimnastikachi ishtirok etadi. Ularning natijalariga ko‘ra mutlaq chempionlar (ko‘pkurash chempionlari) aniqlanadi. № 3 (CIII) – individual musobaqalar bo‘yicha final musobaqalari: ularda 8 nafar sportchi ishtirok etadi, biroq mamlakatdan har bir anjom bo‘yicha eng yaxshi natija ko‘rsatgan ikki nafardan ko‘p bo‘lmagan sportchilar ishtirok etadi. Ularning natijalariga ko‘ra har bir musobaqada chempionlar aniqlanadi. № 4 (CIV) – jamoaviy ko‘pkurash chempionatining final musobaqasi: ularga dastlabki bellashuvlarda eng yaxshi natija ko‘rsatgan 6-8 ta jamoa qatnashadi. Ularning natijalariga ko‘ra jamoaviy birinchilik g‘oliblari, 1-sonli musobaqa natijalariga ko‘ra boshqa jamoalarning o‘rinlari (7-o‘rindan boshlab) aniqlanadi.
SPORT GIMNASTIKACHI - Sport gimnastikasi bilan shug‘ullangan mashhur shaxslar. Oksana Chusovitina – 1975-yilda Buxoroda tavallud topgan oʻzbek sport gimnastikachisi. Sportdagi faoliyati davomida SSSR, Oʻzbekiston va Germaniya terma jamoalari tarkibida musobaqalarda qatnashgan. 1992-yil jamoaviy chempionatda Olimpiya oʻyinlari chempioni, uch karra jahon chempioni, Yevropa va Osiyo chempioni, Osiyo o‘yinlari chempioni boʻldi. Gimnastika tarixida sakkizta yozgi Olimpiya o‘yinlarida qatnashgan yagona atlet sifatida Ginnes rekordlar kitobiga kiritilgan. Oksana Chusovitina faoliyati davomida Xalqaro gimnastika shon-sharaf zaliga kiritilgan yagona sportchidir. Yurtimizda bu afsonaviy atlet davlatimiz tomonidan mukofotlangan. Oksana Chusovitina faoliyati davomida “Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sportchi”, “Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan murabbiy”, “Doʻstlik”, “Mehnat shuhrati”, “El-yurt hurmati” ordenlari sohibasi bo‘lib, “Oʻzbekiston iftixori” faxriy unvoniga sazovor boʻlgan. Prezident Shavkat Mirziyoyevning 2022-yil 14-martdagi Gimnastika bo‘yicha Oksana Chusovitina sport mahorati maktabini tashkil etish to‘g‘risidagi qaroriga binoan 2024-yili Toshkent shahrida gimnastika bo‘yicha Oksana Chusovitina sport mahorati maktabi barpo etilib, faoliyat boshladi.
SPORT GIMNASTIKASI - Gimnastika anjomlari bilan bajariladigan sport turi. U o‘zida tana vaznidan foydalangan holda jismoniy faollikni talab etuvchi kalistenika va akrobatikani jam qilgan. Sport gimnastikasi turli anjomlar yordamida 30 dan 90 soniyagacha davom etadigan murakkab mashqlarni o‘z ichiga oladi. Zamonaviy ko‘pkurash sport gimnastikasi dasturida: ayollar uchun – turli balandlikdagi bruslar, xoda, tayanib sakrash, erkin mashq; erkaklar uchun – erkin mashq, tayanib sakrash, ot, halqalar, parallel bruslar va turnik yo‘nalishlarida mashqlar bajariladi.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA AYOLLAR O‘RTASIDAGI MUSOBAQALAR - Quyidagi anjomlarni o‘z ichiga oladi: tayanib sakrash, turli balandlikdagi bruslar, xoda, gilam ustidagi erkin mashqlar. Ayollar sport gimnastikasi 1928-yilda Olimpiya o‘yinlari dasturiga kiritilgan va ilk bor bahslar 1952-yilda Xelsinki o‘yinlarida o‘tkazilgan. 1992-yilda Xalqaro gimnastika federatsiyasi gimnastikachilarning minimal yoshini 17 yosh deb belgiladi.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA ERKAKLAR O‘RTASIDAGI MUSOBAQALAR - Erkaklar sport gimnastika musobaqalari quyidagi mashqlarni o‘z ichiga oladi: tayanib sakrash, gilam ustidagi erkin mashqlar, ot, halqalar, parallel bruslar, turnik.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA JAHON CHEMPIONATLARI - Xalqaro gimnastika federatsiyasi (FIG) homiyligida har yili sport gimnastikasi bo‘yicha jahon chempionati o‘tkaziladi. Biroq musobaqa formati yildan-yilga o‘zgarib turadi. 2019-yildan boshlab o‘smirlar o‘rtasida jamoaviy chempionat har ikki yilda bir marta o‘tkaziladi.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA JAHON KUBOGI - FIG homiyligida o‘tkaziladigan bir necha bosqichlardan iborat seriya. Bosqichlarda barcha anjomlar bo‘yicha musobaqalar o‘tkaziladi va seriya yakunida eng yaxshi gimnastikachilar o‘z musobaqalarida kuboklarni qo‘lga kiritadilar.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA MINTAQAVIY CHEMPIONATLAR - Mintaqa miqyosida sport gimnastikasi bo‘yicha bahslar o‘tkazilib, ularda medallar uchun bahslar bo‘lib o‘tadi. Osiyo chempionati har 2-3 yilda bir marta amalga oshiriladi; Yevropa chempionati har yili o‘tkaziladi; Tinch okeani iqtisodiy hamdo‘stligi mamlakatlari chempionati har ikki yilda bir marta o‘tkaziladi; Panamerika chempionati asosan Panamerika o‘yinlari o‘tkazilmagan yillarda o‘tkaziladi, Janubiy Amerika chempionati har yili o‘tkaziladi.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA MULTISPORT MUSOBAQALARI - Unga Afrika o‘yinlari, Markaziy Amerika va Karib dengizi o‘yinlari, hamdo‘stlik davlatlari o‘yinlari, Yevropa o‘yinlari, O‘rta Yer dengizi o‘yinlari, Panamerika o‘yinlari, Janubiy Amerika o‘yinlari kiradi. Musobaqalar to‘rt yilda bir marotaba o‘tkaziladi.
SPORT GIMNASTIKASI BO‘YICHA PARIJDA 2024 OLIMPIYA KVALIFIKATSIYA QOIDALARI - Kvalifikatsiya jarayoni soddalashtirildi. Asosiy o‘zgarishlar terma jamoalardagi gimnastikachilar soniga ta’sir qildi – endi bir jamoa ko‘pi bilan beshta gimnastikachiga ega bo‘lishi mumkin. Oxirgi Olimpiya siklida jamoalar to‘rtta ishtirokchidan iborat etib belgilandi. Ko‘pkurash bo‘yicha saralangan terma jamoalar yakkalik bahslarga qo‘shimcha gimnastikachilarni kirita olmaydi. Ko‘pkurashda jamoaga o‘ta olmagan mamlakatlar individual apparatlar bo‘yicha ko‘pi bilan uchta kvotaga ega bo‘lishlari mumkin.
SPORT GIMNASTIKASI OLIMPIADA O‘YINLARIDA - Ilk bor 1896-yili Afinada o‘tkazilgan bahslarda kiritilib, shundan so‘ng sport gimnastikasi Olimpiya o‘yinlarining doimiy ishtirokchisiga aylandi. Dastlab medallar uchun faqat erkaklar kurashgan, ammo 1928-yilda Amsterdamda birinchi marta ayollar o‘rtasida musobaqa o‘tkazilgan. Birinchi jahon chempionati keyinroq – 1903 yilda, ayollar ishtirokida – 1934-yilda o‘tkazilgan.
SPORT GIMNASTIKASI TARIXI - Gimnastika kabi, sport gimnastikasining ham tarixi qadimiy. Gimnastik ot anjomi prototipidan chavandozlikni o‘rganishda foydalanilgani tarixchilar tomonidan dalillangan. Zamonaviy gimnastika XVIII-asr oxiri – XIX-asr boshlarida shakllangan: gimnastika anjomlari va tayanib sakrash bo‘yicha mashqlar Yevropa jismoniy madaniyatining bir qismidir. XIX -asrning oʻrtalarida olmon pedagogi Fridrix Lyudvig Jan bugungi kunda ham bizga tanish boʻlgan bir qancha anjomlar, jumladan, turnik va parallel bruslarni ixtiro qildi. XIX-asrning ikkinchi yarmida esa Gʻarbiy Yevropada gimnastika boʻyicha musobaqalar oʻtkazila boshlandi.
SPORT GIMNASTIKASINING SALOMATLIK UCHUN FOYDASI - Sport gimnastikasi inson tanasining harakat funksiyalarini aks ettiradi. Har kuni bajariladigan oddiy gimnastika mashqlari umumiy jismoniy holatni yaxshilaydi. Sport gimnastikasi bo‘g‘imlarni qizdiradi va qon bosimini mo‘tadillashtiradi. Mashg‘ulotlarda tananing egiluvchanligi oshadi, chaqqonlik, motorika, kooordinatsiya yaxshilanadi. Sport gimnastikasi jismoniy tayyorgarlikni yaxshilashga yordam bergani uchun boshqa sport turlari bilan shug‘ullanadigan ko‘plab atletlar gimnastikadan sportdagi faoliyatlarini yaxshilash usuli sifatida foydalanadilar.
TAYANIB SAKRASH - Gimnastika stolidan ikki yoki bir qo‘l bilan ko‘tarilgandan so‘ng darhol ustidan sakrash va gimnastika elementlarini parvozda bajarish bilan birlashtirilgan mashq ko‘rinishi. Sakrashdan oldin yugurish 25 metrdan oshmasligi kerak. Ayollar uchun gimnastika stolining uzunligi 125 sm, erkaklar uchun 135 sm bo‘lishi lozim. Maxsus uchish-qo‘nish yo‘lagining uzunligi 25 m ni tashkil qiladi Ikki oyoqli 20 sm balandlikda, otda esa – ikkita, erkaklar uchun esa bir qo‘l bilan mashq bajarishadi. Sakrashlar to‘g‘ri bo‘lishi mumkin: surish va qo‘nish bir xil yo‘nalishda amalga oshiriladi; teskari bo‘lgan holatlarda: qo‘llar bilan surishdan oldin va keyin burilishlar va saltolar; shuningdek, rondatlar (rondat yordamida ko‘prikka sakrash) bajariladi.
TO‘NTARILISH - Qo‘llarning yordamisiz oldinga yoki orqaga to‘liq teskari burilish bilan tananing aylanish harakati.
TURLI BALANDLIKDAGI BRUSLAR - Bu anjom 1.95 sm balandlikdagi va 3,5 m uzunlikdagi ikkita parallel bruslardan iborat. Unda atletlar qo‘lda turish, aylanish va salto kabi harakatlar kombinatsiyasini bajaradilar. Turli balandlikdagi bruslardagi mashqlarda turli xil ko‘tarilishlar, o‘girilishlar, katta o‘girilishlar, yuqori brusdan va bir brusdan ikkinchisiga parvozlarni o‘z ichiga oladi.
TUTQICH - Mashq bajarish paytida sport jihozlarini ushlab turish usuli.
XOCH - Qo‘llab-quvvatlash tomonlarga yoyilgan qo‘llar bilan ta’minlangan halqalardagi pozitsiya.
XODA - Yumshoq material bilan qoplangan, yog‘ochdan yasalgan sport gimnastikasi anjomi. Unda gimnastikachi muvozanatni saqlash elementlarini bajaradi. Xoda anjomida bajariladigan mashqlar turli aylanishlar, saltolar, raqs harakatlari, shuningdek cheklangan miqdorda statik holat va pozalarni o‘z ichiga oladi.
YONDASHUV - Oldinga yoki orqaga tebranishlar so‘nggida qo‘llarni bo‘shatib (burilishlar, saltolar) va osilgan holatda yoki anjomga qaytish bilan bajariladigan harakat.
ZAMONAVIY SPORT GIMNASTIKASI YULDUZLARI - Ayollar sport gimnastikasi bo‘yicha AQSh jamoasi ustunlik qilmoqda. Atlanta 1996-yildan beri Amerika Qo‘shma Shtatlar jamoaviy ko‘pkurash bo‘yicha yettita medalni qo‘lga kiritdi, ulardan uchtasi oltin. To‘rt karra Olimpiya chempioni va 25 karra jahon chempioni Simone Bils haqli ravishda zamonamizning eng muvaffaqiyatli gimnastikachisi sanaladi. Erkaklar orasida Xitoy va Yaponiya terma jamoalari ildam. 1984-yilgi Yozgi Olimpiada o‘yinlaridan beri xitoyliklar hamda yaponiyaliklar ko‘pkurashda benazir hisoblanishadi. Bu mamlakat vakillari individual musobaqalarda ham yaxshi natijalarga erishmoqda. Yaponiyaliklar qatorasiga uchinchi Olimpiya siklida yakkalik ko‘pkurashda tengsiz bo‘lishdi. Koxey Uchimura London-2012 va Rio-2016 Olimpiya o‘yinlari chempioni bo‘ldi. Tokiodagi Olimpiadada Daiki Xashimoto birinchi o‘rinni egalladi.
“MUKAMMAL O‘NLIK” - Xalqaro gimnastika federatsiyasi(FIG)ning reyting tizimiga ko‘ra, sport gimnastikasi bo‘yicha biron marta erishib bo‘lmaydigan, ayniqsa, Olimpiada o‘yinlarida erishib bo‘lmaydigan deb hisoblangan 10 000 ball. Umuman olganda, Olimpiya o‘yinlarida mukammal 10 ballni qo‘lga kiritgan birinchi atlet 1976-yilda Monrealda bo‘lib o‘tgan o‘yinlar ishtirokchisi ruminiyalik Nadiya Komanechi edi. Shuningdek, 1976-yilda Nelli Kim, 1984-yilda Meri Lou Retton, 1988-yilda Daniela Silivash va Elena Shushunova, 1992-yilda Lu Li va Laviniya Miloshovich Olimpiadada ushbu muvaffaqiyatga erishgan ayollardir. 1980-yilda Moskvada bo‘lib o‘tgan Olimpiya o‘yinlarida 10 ball to‘plagan birinchi atlet Aleksandr Dityatin bo‘ldi.